“Discriminatie is het ongelijk behandelen en achterstellen van mensen op basis van kenmerken die er niet toe doen in een situatie. Dan kun je denken aan afkomst, sekse, huidskleur, seksuele voorkeur, leeftijd, religie, handicap of chronische ziekte” – discriminatie.nl.
Wanneer is iets discriminatie?
Discriminatiekenmerken
In artikel 1 van de Grondwet staat dat discriminatie verboden is. Dit verbod is uitgewerkt in verschillende wetten en regels. Denk bijvoorbeeld aan de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB)
Hierin staat dat iedereen gelijke kansen moet hebben op een baan en goede arbeidsvoorwaarden. Maar ook op een opleiding of een bepaalde dienst.
De Awgb richt zich onder meer op werkgevers, scholen, ziekenhuizen, winkeliers en horeca. Zij mogen niet discrimineren op basis van een reeks kenmerken. Bijvoorbeeld godsdienst, politieke gezindheid of geslacht.
Maar welke kenmerken zijn er nog meer? In de wet worden de volgende discriminatiekenmerken uitdrukkelijk genoemd:
- Leeftijd
- Seksuele gerichtheid
- Godsdienst en levensovertuiging
- Ras
- Geslacht
- Nationaliteit
- Handicap of chronische ziekte
- Politieke overtuiging
- Burgerlijke staat
- Soort contract (vast of tijdelijk)
- Arbeidsduur (fulltime of parttime werk)
Discriminatie op grond van elk van deze kenmerken is verboden en strafbaar.
Voorbeelden van discriminatie
- Je wordt bij een sollicitatie afgewezen omdat je een donkere huidskleur hebt.
- Een klant vraagt aan een uitzendkantoor om voor een bepaalde functie geen kandidaten van buitenlandse afkomst aan te nemen.
- Een werfleider maakt de hele dag door racistische opmerkingen en grapjes tegen een arbeider van een ander ras.
- Iemand schrijft op zijn blog dat homoseksualiteit onnatuurlijk is, en moedigt aan om homo’s af te ranselen of uit te sluiten.
- Een man kan met een handicap zijn beroep niet uitoefenen omdat het uurrooster niet is aangepast door de werkgever, of er wordt geen gebruik gemaakt om met overheidssubsidie aangepast materiaal aan te kopen.
- Als een café geen dieren toelaat, en daardoor ook een klant met een blindengeleidehond er niet binnen mag.
Nederland heeft sinds 15 oktober 2023 een Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme
In Nederland heeft de ministerraad ingestemd Rabin S. Baldewsingh te benoemen tot Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme.
De Nationaal Coördinator is vanaf 15 oktober 2023 aan de slag gegaan met een meerjarig nationaal programma tegen racisme en discriminatie. Hij zal als aanjager de ambitieuze agenda omzetten tot resultaten die in de hele samenleving moeten bijdragen aan het tegengaan van racisme en discriminatie in Nederland.
Waarom de thema’s ‘Inclusiviteit’ en ‘Diversiteit’ business kritisch zijn voor de toekomst van je organisatie?
Los van het feit dat jouw organisatie wettelijk niet mag discrimineren, liggen er toch veel betekenisvollere redenen om de strijd tegen discriminatie aan te gaan.
Je merkt het zelf, naast Duurzaamheid, staan nu ook Inclusiviteit & Diversiteit hoger aangeschreven in de meerjaren strategie van grote organisaties, zowel bij bedrijven als bij de overheid. Qua marketing zie je veel TV-spots en bilboards opduiken met aandacht voor Duurzaamheid, Gendergelijkheid en Diversiteit.
Het McKinsey & Company rapport ‘Diversity wins, How inclusion matters’ uit 2020 spreekt boekdelen. Zij hebben het over I&D: Inclusivity & Diversity. En wat het op termijn opbrengt voor organisaties:
- Grotere diversiteit in zowel geslacht als etniciteit staat in correlatie met een grotere kans om als bedrijf beter te presteren dan de rest.
- Het stimuleren van een diverse en inclusieve bedrijfscultuur, laat de werknemers toe om uitstekend te presteren, zowel individueel als in teamverband.
Bottom line gaat het over:
- Je als organisatie inzetten voor I & D en deze betrokkenheid delen binnen de organisatie.
- Leiderschap versterken rondom I & D en leiders hiervoor aansprakelijk maken.
- De moed en vastberadenheid hebben om hier een maatschappelijke rol in te willen spelen.
- I & D is niet alleen de verantwoordelijkheid van marketing of HR, het is een strategie die beslissend is voor de toekomst van je organisatie.
Hoe onderzoeken?
Een goed uitgevoerd discriminatie-onderzoek brengt aan het licht welke discriminatiegronden meer of minder aanwezig zijn binnen een bepaalde sector of organisatie. Daarnaast brengt het onderzoek ook de achterliggende mechanismen in kaart die leiden tot discriminatie.
Lees het plan van aanpak hoe je een geslaagd discriminatie-onderzoek laat uitvoeren.
Extra kijk- en leestips
Obama – The Promised Land - Voormalig Amerikaans president Barack Obama gaf maar één interview aan een Belg. Auteur en journalist Johan Op de Beeck was de gelukkige. Obama geeft zijn visie wat nodig is om elkaar dichter bij elkaar te brengen ondanks geloof, ras of geaardheid.
Canvas serie – Het leven in kleur - Racisme in Vlaanderen? Valt wel mee of niet? De vijfdelige reeks zoekt het uit en peilt zonder taboes naar het racisme in ons onderwijs, justitie, media, en in ons allemaal.
McKinsey rapport – Diversity wins: How inclusion matters – Mei 2020
Paul Verluyten – Intercultural Skills for International Business and International Relations – Een must-read voor elke manager die werkzaam is in een international context. – Uitgeverij ACCO
