Is creativiteit aan te leren?
Een superleuke vraag met een nog leuker antwoord.
Maar het antwoord op deze vraag is niet wat je denkt. Althans, dat schat ik zo in.
Helemaal richting het nieuwe jaar, lijken veel bedrijven op zoek te zijn naar "fitness voor het brein".
Waarom? Omdat wij vaak de vraag krijgen hoe bedrijven en hun medewerkers ondersteund kunnen worden bij het bevorderen van hun creativiteit. "Arjen, we zitten vast met ons team." "excap, hoe komt het toch dat wij niet in staat zijn uit onze dagelijkse sleur te komen?" of: "Arjen, aan inzichten geen gebrek, aan creatieve opvolging des te meer."
Vorige maand gaven wij een masterclass over Customer Experience Management en toen kwam dit onderwerp ook naar voren. Omdat creativiteit een duurzame brandstof kan zijn om CX vooruit te helpen.
Zoals je wel vaker merkt, lijkt creativiteit vaak simpel, maar dat is het niet. En laten we zeggen dat je de 30 bent gepasseerd; lijkt het soms alsof onze creativiteit nou niet bepaald toeneemt naarmate de jaren vorderen. Maar… hoe kan dat nou?
Dat zal ik je uitleggen. Met dank aan Ewald (voor zijn creatieve ingeving) en Ap Dijksterhuis (van wie ik de inspiratie leen, uit zijn gelijknamige boek 'Inspiratie').
Ik zal het je uitleggen aan de hand van, jawel, de Paperclip Test.
Vraag: Welke film wordt afgebeeld, en wat zegt Tom Hanks hier?
Inderdaad: Apollo 13, "Houston, we have a problem."
Stukje achtergrond:
Bij de start is een zuurstoftank beschadigd. Door de maanlander te gebruiken om in te leven, kon men in de ruimte blijven en zo proberen terug naar de aarde te komen. Dat bleek niet eenvoudig. Nog los van het probleem dat je niet zomaar terug kan komen, kon er gedurende de rest van de reis geen gebruik meer worden gemaakt van de zuurstof en de klimaatregeling uit de gehavende servicemodule.
De maanlander moest deze taak overnemen, maar hij was slechts berekend op een verblijf van twee dagen door twee astronauten, niet van vier dagen door drie astronauten.
Dit is bekend geworden als de "Square Peg in a Round Hole Scene" (https://www.youtube.com/watch?v=ry55--J4_VQ). Er zou, door te veel bemanning, ook te veel CO2 in de cabine ontstaan. Gevolg: iedereen stikt op termijn. Maar hoe los je dat probleem op…?
Met creativiteit.
Kortom, je bent als medewerker van NASA met een raket onderweg naar de maan die 384.400 km van de aarde af ligt en je raakt in de problemen…
Mensenlevens staan op het spel en tijd is je vijand. Dan moet je kunnen putten uit de meest creatieve mensen in je organisatie.
Voordat je verder leest: schrijf eens op een papiertje wat je met een paperclip kan doen. Minuutje, kom ik zo bij je terug….
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11…. 60!
Had jij ook ideeën, in de trant van onderstaande voorbeelden?
Juist voor dit soort situaties wilde NASA in haar assessments meenemen hoe creatief iemand is. Hiervoor huurde de NASA de Amerikaanse onderzoekers George Land en Beth Jarman in. Een van de onderdelen was om zoveel mogelijk dingen op te schrijven die je met een paperclip kunt doen.
Je krijgt een lage score bij voor de hand liggende antwoorden, een hogere score bij een ongewoner antwoord en een topscore voor een oplossing waar weinig mensen aan dachten.
De uitslag bij NASA? 2% van de gegadigden viel in de gewenste 'Genius' categorie. En het bleek dat het onderzoek in staat is creativiteit te voorspellen.
Maar dat zegt nog niet of die 2% nou hoog of laag is.
Kort daarna (1968) zeiden ze: "Laten we de test ook eens onder kinderen doen!" Dus wat deden onderzoekers Land en Jarman? Ze selecteerden een groepje kinderen van 5 jaar en lieten de test doen. En 5 jaar later nog eens (want de eerste keer boden al zoveel verrassingen dat herhaling vanzelfsprekend was). En… ook nog een keer toen de kids 15 waren.
De uitslag…
- NASA-personeel: 2% 'Genius level'
- Kinderen 15 jaar: 12% 'Genius level'
- Kinderen 10 jaar: 30% 'Genius level'
- Kinderen 5 jaar: bijna 100% 'Genius level'
En zie hier… het antwoord op de vraag is kort, leuk, overtuigend en wellicht een tikkeltje frustrerend:
Een gebrek aan creativiteit is niet aangeboren, we leren onszelf aan om MINDER creatief te worden. En, zoals Dijksterhuis aangeeft in zijn filosofie: Goede ideeën zitten nog wel in ons brein, ze worden echter meteen de kop ingedrukt door andere processen. Blijf de wereld, je bedrijf, je werk daarom bekijken als een kind.
Succes! Arjen
Bonus alinea:
George Land gaf later een zeer interessante TED Talk over wat hij sindsdien heeft geleerd over het falen van succes. Vol inzichten en aandachtspunten die jij vanaf nu kunt meenemen in je werk. En een leuke hersenoefening om gelijk te beginnen met een beetje hersenfitness (13de minuut in de film): https://www.youtube.com/watch?v=ZfKMq-rYtnc